Değerli okurlarımız, bu sayımızda hem antrenörlerimize hem de satranç eğitimi alan öğrencilerin velilerine yönelik önerilerimizi paylaşacağız.
Okullarda Satranç Eğitimi:
Satranç başta ABD, Venezüela, Bulgaristan, İzlanda, Kanada ve İspanya gibi ülkeler olmak üzere 30 ülkede bir ders olarak eğitim programına eklenmiş bulunmaktadır. Strancın bır eğitim aracı olarak ülkemizdeki gelişimsel seviyesine baktığımızda ise 6 yıldır ilköğretim okullarında seçmeli bir ders olarak müfredata yerleştirilmiş bulunması sevindirici bir boyut olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak satrancın diğer ülkelerde olduğu gıbı ülkemızde de secmelı ders olmaktan cıkarılıp zorunlu ders olarak egitim programının bir parçası olması ulaşılması hedeflenen bir durumdur.
Bu alanda araştırma yapan uzmanlar tarafından çocukların kişisel gelişimlerine ve zeka düzeylerine büyük katkılarda bulunan satrancın her çocuk tarafından öğrenilmesi gerektiği ifade edilmektedir. Bu bağlamda eğitimcilerin ve ailelerin çocukların satranca yönelik ilgilerini arttırabilmek için desteklemeleri gerektiğinin altı çizilmektedir. Bir önceki yazımızda konu ile ilgili araştırmayı sizlerle paylaşmıştık. Bu bilimsel verilerin ışığında ailelerin çocuklarına yapabilecekleri desteklere ilişkin önerilerde bulunulacaktır.
Çocuklarımıza Satranç eğitimini evde de sürdürebilmek için nasıl bir ortam yaratmalıyız?
Okulda satranç öğrenmekten keyif alan çocuklar hiç şüphe yok ki evde de pratik yaparak deneyim kazanmak isteyeceklerdir. Araştırmaların sonuçları evde ailelerinden yapıcı yardım alan çocukların seviyelerinin diğer çocuklara göre daha ileri düzeyde olduğunu göstermiştir. Ancak ailelerin sunduğu destek konusunda bir takım sorunlar yaşanabilmektedir. Bu sorunların başında ailelerin çocuklarına yardım edecek kadar satranç bilgisine sahip olmaması gelmektedir. Diğer taraftan satranç konusunda deneyime sahip olan bazı aileler ise çocuklarına destek olmaya çalışırken yanlış yöntemler kullanabilmektedirler. Bu da daha sonra ortadan kaldırılması güç olan alışkanlıklara dönüşebilmektedir. Bu konuda bir diğer aile modelinde ise aileler çocuklarına yeterince zaman ayırmamaktadırlar hatta onların bu konudaki içsel motivasyonlarını desteklememekte ve görmezlikten gelmektedirler. Oysaki başlangıç aşamasında çocuklarınız satrancın temel kurallarını doğru bir şekilde öğrenirken siz de bu fırsattan yararlanabilirsiniz ve böylelikle ona yardım elini doğru bir şekilde uzatabilirsiniz.
Bu Süreçte Öncelikli Olarak Kuralları Öğrenmek Gerekli
Şu sorulara cevap verebilir misiniz ? Örneğin; Rok yapmanın tüm kurallarını biliyor musunuz? Geçerken alma kuralını hiç duydunuz mu? Sağ alt köşedeki karenin rengi siyah mı olmalı, beyaz mı?
Korkmayın ! !!!
Satranç oynamaya başlamak için öğrenilmesi gereken kurallar gözünüzde büyütülecek kadar karmaşık değil. Hatta yarım saat kadar kısa bir zaman içinde kendinizi satranç oynarken bulabilirsiniz. Ancak bu süreçte oyun oynarken kullanabileceğiniz bazı ip uçlarını aklınızda bulundurmanız işinize çok yarayacaktır
İşte Size Keyif Dolu Bir Satranç Saati İçin Sihirli İp Uçları :
ü İlk oyunlarda çocuğunuzun tüm taşlarına karşı, sadece Şah ve piyonlarınızla oynayın. Eğer çocuğunuz sizi yenerse, (ki yenecektir) bir sonraki oyunda kendinize bir At ilave etmeyi sakın unutmayın. Daha sonrada aynı seviyeye gelene kadar taş eklemeye devam edin.
ü Çocuğunuzun fark edip etmeyeceğini görmek için oyun sırasında birkaç bariz hata yapın. Yaptığınız hatayı görmesine yardım etmek için ?Yanlış mı yaptım acaba?? gibi cümleler kurabilirsiniz.
ü Kolaylıkla kazanabileceğiniz bir pozisyona sahip olduğunuzda yer değiştirin, böylelikle çocuğunuzun kazanan tarafta olabilmesine olanak sağlayın.
ü Her oyunda çocuğunuza birkaç kez tahtayı çevirerek yer değiştirme hakkı verin.
Oyun sırasında kendi hamlelerinizi açıklamanız, çocuğunuza da kendi hamlelerini açıklama fırsatı verecektir. Örneğin; oyun sırasında, ?Şimdi Atımı oynuyorum, Atları oyunun başında çıkarmak iyidir veya Vezir?i tehdit ediyorum, bir sonraki hamlede ne oynaman lazım?? gibi cümleleri çocuğunuza söylemeniz oyunu daha iyi anlamasını sağlayacaktır.
Yukarıda kısaca sunulan bu temel öneriler, ailelerin satranç eğitimini kurs kapsamında alan çocuklarına karşı daha bilinçli yaklaşmalarına olanak sağlayacaktır. Çocuk aile ve antrenör üçgeninde paylaşımların artması evde de daha nitelikli satranç oynanmasına zemin hazırlayacaktır böylece aileler, çocuklarının bu alandaki gelişimlerine daha fazla ivme kazandıracaklardır. Hatta bu başlangıç süresinde antrenörlerin ailelere temel bilgileri içeren kısa bir kurs sunmasının öğrencinin evde ailesi ile satranç oynamaya başlamasını sağlayacağı kaçınılmazdır. Üstelik böylelikle ailelerin çocuklarına hatalı bilgi sunmalarının önüne geçilmiş olacaktır örneğin şahı yemek gibi bir yanlış bilgi ortadan kalkacaktır.
Şunu unutmamalıyız ki çocuklar anne ya da babalarıyla satranç oynamaktan ayrı bir zevk de almaktadırlar. Satranç sayesinde çocuklarınızla geçireceğiniz boş zamanlarınızı daha nitelikli ve verimli kılabilirsiniz. Bu üçlü çalışma ekibinin işbirliği içerisinde olması ise
daha güçlü satranç oyuncularının hatta daha güçlü satranç sporcularının yetişmesine olanak sağlayacaktır.
Kısaca çocuklarınızla nitelikli, keyifli satranç dolu saatler geçirmeniz umudumla ?..
Bu yazı satranclife dergisi Aralık sayısında satranç antrenörlüğü isimli köşemde yayımlanmış köşe yazımdır.